غم و شادی در دیوان حافظ

در میان حالت های گوناگون روان آدمی، غم و شادی بارزترین نمودهای این حالات و احساسات هستند. آدمی هیچ گاه از غم و شادی و پیامدهای آن جدا نبوده است. بینش و دانش انسان نسبت به دنیای برون و درون سبب پیدایش این دو احساس است. هنرمند در جایگاه فردی حساس و عاطفی، متأثر از پدیده های اجتماعی، فرهنگی و اعتقادی جامعه ی خویش است. حافظ هم در جایگاه شاعری اندیشه ورز، در غم ها و شادی ها تأثیری ماندگار بر روح و روان خوانندگان اشعارش نهاده است. هدف این پژوهش، شناخت دیدگاه حافظ نسبت به غم و شادی و واکنش وی در رویارویی با این پدیده های روانی است. برای این شناخت، در فصل نخست، با تأکید بر اثرپذیری فرد از جامعه، به عصر حافظ و گوشه هایی از زندگی و اخلاق اجتماعی او پرداخته شده است. در فصل دوم، جهان بینی حافظ بررسی شده است. در فصل سوم، به شناخت و روان شناسی هنرمند، ازجمله حافظ به عنوان هنرمندی شاعر توجه شده است. در فصل چهارم، با نگاهی به هیجان ها و احساسات آدمی، غم و شادی حافظ و واکنش وی در برابر این حالات، مورد کندوکاو قرار گرفته است. و در فصل پنجم، بارزترین نمودهای غم و شادی در دیوان حافظ، هم چون گریه، خنده، طنز و مرثیه بررسی و تحلیل گردیده است